Je helpt zwangeren stoppen met roken, hoe ben je daar zo op gekomen?

“Sinds 2004 begeleid ik rokers bij hun stoppoging, eerst als longverpleegkundige en daarna via mijn eigen praktijk. Mij viel op dat er weinig zwangeren gebruik maken van de reguliere mogelijkheden om te stoppen. Het leken twee aparte werelden: de zorgverleners van de zwangeren, zoals de verloskundigen, en de ‘stoppen met roken-wereld’. Ik wil(de) deze werelden graag bij elkaar brengen, omdat ik denk dat we samen veel sterker zijn in de strijd tegen roken voor, tijdens en na de zwangerschap.”

Waarom is dat specifiek belangrijk voor zwangeren?

Omdat het een hele bijzondere doelgroep is waar tot nu toe weinig specifieke aandacht voor is geweest. De meeste aandacht in de stoppen-met-rokenzorg gaat naar rokende chronische zieken zoals long- en hartpatiënten. En dat terwijl er zoveel gezondheidswinst te behalen is voor deze kwetsbare groep. De V-mis (Minimale interventiestrategie stoppen met roken voor de verloskundigenpraktijk) voldoet voor de groep zwangere rokers die relatief makkelijk kan stoppen. Dan blijven de zwaar verslaafde zwangere rokers over. Zij hebben intensieve begeleiding én vaak ook ondersteuning in de vorm van nicotinepleisters of -kauwgum nodig om te kunnen stoppen.
Het is bekend dat als deze zwangeren kunnen stoppen dit veel voordelen heeft voor de zwangerschap, de bevalling en het kind. Daardoor krijgt het kind een betere start en is de kans groter dat het zelf later niet gaat roken. Vandaar dat mijn motto is geworden: ‘Gun ieder kind een rookvrije start!’”

Heb je hier een opleiding voor gedaan?

“Ik heb diverse opleidingen gedaan bij Stivoro en SineFuma, zowel voor stoppen-met-roken-coach (persoonlijke begeleiding) als trainer (groepen begeleiden). Ook ben ik bekend met het gebruik van de V-mis. Voor het intensief begeleiden van zwangere rokers bestaat in Nederland geen speciale aanvulling. Om meer inzicht te krijgen in de bijzonderheden die het begeleiden van zwangere rokers vraagt heb ik me verdiept in de literatuur die er in Nederland over is en de ervaring die in Engeland is opgedaan op dit gebied. Daar zijn al vele zwangere rokers begeleid en werkt men met de NICE-richtlijn “Smoking in pregnancy”. Verder is het vooral een kwestie van veel ervaring opdoen met deze specifieke groep en zo ontdekken en vastleggen wat de verschillen zijn ten opzichte van het begeleiden van andere rokers, zoals chronische zieken. Daarnaast zit ik in het Kwaliteitsregister Stoppen met roken, dat waarborgt kwaliteit door zowel ervaring als bijscholing/ intervisie.”

Hoe gaat dat dan in zijn werk, wat voor cursussen zijn er?

Het traject Rookvrij! Allebei? is een telefonisch begeleidingstraject voor (aanstaande) zwangeren en hun partners. Het bestaat uit 6 gesprekken, waarvan er 2 plaatsvinden voor de stopdag, één op de stopdag en 3 erna. Het traject wordt vergoed door vrijwel alle zorgverzekeraars vanuit het basispakket, dat blijft ook in 2014 zo. Als klanten zich aanmelden dan start het traject zo snel mogelijk, in ieder geval binnen 8 werkdagen. Goede voorbereiding verhoogt de stopkans, dus vandaar dat we ruim aandacht besteden aan de rookgeschiedenis, het huidige rookgedrag, de verwachtingen ten aanzien van stoppen, de mogelijke ondersteuning met hulpmiddelen en de te verwachten moeilijke momenten. Het telefoontje op de stopdag helpt mensen om het eerste begin goed te kunnen maken. De vervolgtelefoontjes vinden plaats 1, 2 en 4 weken na de stopdag. Deze zijn bedoeld om het stopproces zo te ondersteunen dat volhouden meer kans van slagen heeft. Tot nu toe is het zo dat 80% van degenen die in 2013 hebben deelgenomen aan het traject Rookvrij! Allebei? succesvol zijn gestopt en rookvrij waren aan het einde van het traject, dus 4 weken na de stopdag. Van elke klant gaat er een bericht naar de behandelend verloskundige of gynaecoloog met de bijzonderheden van het stopproces, zodat zij dit verder kunnen bewaken en ondersteunen.”

Heb je al een goede tip voor verloskundigen die een zwangere willen laten stoppen met roken?

“Verloskundigen geven aan dat zij het vaak heel moeilijk vinden om dit onderwerp bespreekbaar te maken en te houden, zonder dat de relatie daaronder lijdt. Ook tijdgebrek en voldoende kennis en ervaring in stopbegleiding leiden er vaak toe dat het stopadvies niet consequent en duidelijk wordt gegeven. Mijn allerbelangrijkste tip aan verloskundigen zou zijn: bespreek met iedere (aanstaande) ouder het belang van stoppen met roken, zoals dat gebeurd bij het gebruik van foliumzuur. Dus niet als mogelijkheid maar als dringend advies. Bepaal of je zelf de klant kunt helpen middels de V-mis en stuur de klant anders door naar een gespecialiseerde en gekwalificeerde stoppen-met-roken begeleider voor zwangeren. Zo kunnen we samen ons steentje bijdragen in het terugdringen van de perinatale sterfte in Nederland.”

Hoe kunnen mensen contact met je opnemen?

“Zowel klanten als zorgverleners kunnen terecht op de website http://www.rookvrijallebei.nl . De klant kan zich zelf aanmelden, er is ook een speciale mogelijkheid voor zorgverleners die klanten willen aanmelden. Ervaring in Engeland heeft geleerd dat als zorgverleners direct de klanten aanmelden de kans heel groot is dat klanten er ook gebruik van gaan maken. Verloskundigen of anderen die meer willen weten over Rookvrij! Allebei?, folders willen bestellen of een kosteloze presentatie willen over de mogelijkheden tot samenwerken kunnen mij bereiken via info@rookvrijallebei.nl.”

Hoe pak jij rokende zwangere aan? Is het hun eigen zaak of gaat het verder dan dat? Laat het ons weten en deel je ervaring!