Wat houdt centering pregnancy precies in?

In tien sessies van twee uur komen tien tot twaalf zwangere vrouwen bij elkaar. Ze bevinden zich allemaal in dezelfde fase van hun zwangerschap. Tijdens een bijeenkomst vindt de medische controle plaats, is er voorlichting en er wordt gesproken over wat vrouwen bezighoudt tijdens de zwangerschap. Zwangeren worden actief betrokken bij de controles, zo doen ze zelf hun bloeddruk, houden hun gewicht en gegevens bij. Elke bijeenkomst is er ook een thema dat besproken wordt: bijvoorbeeld voeding, beweging, seksualiteit en de bevalling. Er wordt niet alleen gepraat maar ook gebruik gemaakt van interactieve leervormen zodat alles duidelijker is en langer onthouden wordt.

De KNOV wil dit landelijk gaan invoeren, waarom is dat?

Om meerdere redenen denk ik. Buitenlandse studies laten echt veel betere zwangerschapsuitkomsten zien als vrouwen CenteringPregnancy hebben gekregen in plaats van individuele zorg. Minder vroeggeboortes, meer kennis, beter ervaringen, minder stress, meer borstvoeding etc. Voor Nederland weten we dat nog niet, maar wat we na de pilot wel weten is dat vrouwen EN verloskundigen het niet alleen erg leuk vinden maar ook zeggen er meer aan te hebben. Er is veel meer tijd om alles wat van belang is uitgebreid te bespreken, zwangeren hebben ontzettend veel aan elkaar en de verloskundige leert haar cliënten beter kennen. Het is een fantastische manier om de zwangere echt centraal te stellen. Doordat zwangeren actief betrokken worden bij hun eigen controles en actief deelnemen aan de discussie zijn zij veel meer “in charge”. Het is niet meer de zorgverlener die eenzijdig bepaalt wat er tijdens een zwangerschapscontrole gebeurt.
Voor zorgverleners is het daarom uitdagender: in plaats van steeds maar weer hetzelfde verhaaltje aan elke zwangere vertellen heeft hij/zij nu de tijd om echt te luisteren naar wat er speelt, hoe iemand tegen iets aankijkt, hoor je wat iemand eigenlijk al weet of soms helemaal niet weet. Begeleiden bij het krijgen van een kind is gewoon veel meer dan alleen even kijken of het lichamelijk goed gaat met iemand. Bij CenteringPregnancy is het totaal aan zorg dat je eigenlijk zou moeten geven op een slimme en doordachte wijze vorm gegeven, en het is nog leuk ook!

Is het voor mannen en vrouwen?

Ja, iedereen is welkom maar de zwangeren bepalen zelf hoe zij hun partner of anderen erbij willen betrekken. Als het over de bevalling gaat is het juist belangrijk als de partner weet welke taken hij dan kan vervullen. Aan de andere kant voelen vrouwen zich soms minder vrij in een discussie als er partners of anderen bij zijn. Dus elke keer zoeken we de manier die het beste bij die groep past. Iedereen moet zich veilig voelen in de groep, dat is het uitgangspunt.

Zijn er ook tegenstanders? Bij voorbeeld onder verloskundigen of gynaecologen?

Tegenstanders weet ik niet maar lijkt me overdreven. Alleen kennen veel zorgverleners het nog niet, of zijn nog niet overtuigd van de positieve effecten. Daarom doen we nu ook een aantal studies in Nederland, bijvoorbeeld met het LUMC zodat we ook hier duidelijk krijgen wat de effecten zijn. Aan de andere kant merken we dat het enthousiasme snel groeit onder veel verloskundigen en gynaecologen.
Het is natuurlijk wel een hele andere manier van zorg verlenen, en daar moeten sommigen echt aan wennen. Het is veel minder eenrichtingsverkeer, minder top down, zwangeren denken zelf mee in oplossingen. Het vergt uiteindelijk van de zorgverlener dat je durft iets minder controle freak te zijn en iets meer je cliënten te vertrouwen. Het kost tijd om te leren een groep goed te begeleiden en het kost ook tijd en inspanning om goed te organiseren in praktijk of ziekenhuis, dat kan sommigen afschrikken.

Voor wie is het vooral geschikt?

Wij merken dat vrijwel alle zwangeren die meedoen het een geweldige vorm van zorg vinden. Wel moet je er als zwangere tijd voor vrij maken, en bijvoorbeeld oppas regelen voor je andere kinderen. Ik weet dat sommige vrouwen het soms moeilijk of niet nodig vinden om hier bijvoorbeeld vrij voor te regelen. Maar ik denk dat 9 x 2 uur tijd vrij maken om je goed voor te bereiden op de komst van je kind en het ouderschap niet een absurde tijdsinvestering is. Hoe vaak in je leven krijg je een kind? Als je dit al veel vindt hoe denk je dan met je tijd om te gaan als straks de baby er is?

Ontstaan er veel nieuwe vriendschappen?

Ja, ik hoor heel vaak dat vrouwen met elkaar e-mailen, samen gaan zwemmen, gaan wandelen, naar de film gaan, contact hebben via twitter, facebook etc. Ze leven echt ontzettend met elkaar mee. Maar wat ook belangrijk is: ze zien elkaar bij de supermarkt, zeggen elkaar gedag op straat.
Om de steun van de groep te helpen voort bestaan gaan we binnenkort starten met een proef met CenteringParenting: dezelfde groep gaat dan verder na de bevalling en krijgt op dezelfde manier zorg op het Consultatiebureau. Daarbij wordt dan zowel aandacht besteed aan zorg en controle van de baby maar is er ook zorg voor de moeder. Dat laatste bestaat nu nog niet, het consultatiebureau is met name gericht op de baby. Maar vrouwen willen weer terug op gewicht komen, willen weten hoe om te gaan met borstvoeding en bijvoorbeeld werk, willen anticonceptie, hebben soms last van urineverlies, zijn soms depressief, voelen zich onzeker, etc, etc
En net als bij CenteringPregnancy worden vrouwen en/of hun partners actief betrokken bij het uitvoeren van de controles van de baby.

Als verloskundigen hiermee aan de slag willen, waar moeten ze dan zijn?

Het handigste is dat ze onze website rustig doorlezen: http://www.centeringhealthcare.nl en dan contact op te nemen met mij of Inger Aalhuizen: Marlies.Rijnders@tno.nl of Iaalhuizen@knov.nl

Zou jij inderdaad met deze nieuwe vorm van zwangerschapszorg aan de slag willen?